อารยธรรมโลก
อารยธรรม Civilization โดยทั่วไปอาจหมายถึงความเจริญทางวัฒนธรรม
แต่สำหรับทางด้านประวัติศาสตร์ อารยธรรม
อาจหมายถึงการศึกษาความซับซ้อนของระบบสังคม
เพื่อให้เห็นถึงความสัมพันธ์ขององค์ประกอบต่างๆในระบบสังคมนั้นๆ
โดยมุ่งเน้นให้เห็นถึงเหตุปัจจัยการเกิดและการล่มสลายของอารยธรรมนั้น
รวมถึงอิทธิพลของอารยธรรมนั้นต่ออารยธรรมอื่นๆ
องค์ประกอบของอารยธรรมมนุษย์
องค์ประกอบของอารยธรรมมนุษย์นั้น
ก็คือวัฒนธรรม อันเป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น
วัฒนธรรมที่เรามักจะศึกษาความสัมพันธ์กันในการศึกษาอารยธรรมได้แก่
- สังคม
หมายถึงลักษณะการอยู่ร่วมกัน เช่น การแบ่งหน้าที่ การทำงาน การแบ่งชนชั้น
การรวมกลุ่ม ความขัดแย้ง เป็นต้น หรือยกตัวอย่างสถานการณ์ อาทิ ความสามารถในด้านเกษตรกรรม ความสามารถในการจัดสรรแรงงาน การจัดการระบบเมือง จึงกล่าวอีกนัยหนึ่งได้ว่า
อารยธรรมอาจใช้รวมความถึงการประสบความสำเร็จของมนุษย์และการขยายถิ่นฐาน
- เศรษฐกิจ หมายถึงลักษณะการแลกเปลี่ยนหรือการจัดสรรทรัพยากร อาทิ การสร้างกิจกรรมการผลิต การจำหน่าย หรือการบริโภค การกำหนดระบบเงินตรา เป็นต้น
- ศิลปะ
หมายถึงวัตถุวัฒนธรรมที่แสดงออกให้เห็นถึงสถานภาพของสังคมมนุษย์นั้นๆ
ซึ่งเป็นเอกลักษณ์และหลักฐานที่ดีในการศึกษาอารยธรรมในสังคมมนุษย์นั้น
อาทิ จิตรกรรม วรรณกรรม ประติมากรรม เป็นต้น
- การเมืองการปกครอง
หมายถึงการจัดระเบียบสังคมหรือการจัดการอำนาจอธิปไตย อาทิ การออกกฎหมาย การรักษาอำนาจการเมือง การรวมกลุ่ม
การทำสงคราม เป็นต้น
- ปัญญาความคิด หมายถึงลักษณะการทำความเข้าใจกับสิ่งต่างๆ อาทิ การสร้างระบบความรู้ การสร้างความเชื่อ วิทยาศาสตร์และความรู้พื้นฐานของเทคโนโลยี การสร้างทฤษฎีต่างๆ เป็นต้น
ดินแดนที่เป็นต้นกำเนิดอารยธรรมนั้นส่วนใหญ่จะเป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำต่างๆ
เช่นบริเวณที่ราบลุ่มระหว่างแม่น้ำไทกรีส-ยูเฟรตีส ก็เป็นต้นกำเนิดของอารยธรรมเมโสโปเตเมีย
อารยธรรมอิยิปต์ก็มีศูนย์กลางอยู่ที่ลุ่มแม่น้ำไนล์ (ยาวที่สุดในโลก) ซึ่งเปรียบเสมือนเส้นเลือดหล่อเลี้ยงให้อียิปต์สามารถดำรงอยู่ได้อารยธรรมกรีกโบราณเจริญอยู่บริเวณแผ่นดินกรีกในยุโรป
และชายฝั่งตะวันออกของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน มีศูนย์กลางที่นครรัฐเอเธนส์ และนครรัฐสปาร์ต้าและในเวลาใกล้เคียงกันนั้น
ได้เกิดอารยธรรมโรมันในคาบสมุทรอิตาลี ในทัศนะของโลกตะวันตก โรมันคือการพัฒนาขั้นสูงสุดของอารยธรรมโบราณ
เพราะมีการรวมดินแดนทั้งหมด ในเขตทะเลเมดิเตอร์เรเนียนเป็นจักรวรรดิโรมัน ซึ่งได้รับอิทธิพลความเจริญมาจากกรีก
และส่งต่ออารยธรรมนั้นสู่โลกตะวันตกพื้นฐานความเจริญที่โรมันมอบให้ โลกต่อมาคือ ภาษา
ตัวอักษร กฎหมาย การเมือง ศาสนา และศิลปะ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น